گرده گل یکی از مهمترین مواد تغذیه ای در کندو است که کاربرد فراوانی در تغذیه زنبور عسل دارد. این ماده که در واقع برای باروری گل های ماده از بساک گل نر جدا می شود، در قسمتی از بدن زنبور فشرده شده و به عنوان ماده ای مغذی در کندو ذخیره می شود.
جالب است بدانید در سال ۱۷۶۰ برای اولین بار کلمه گرده (Pollen) در زبان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفته است. گرده از یک لغت لاتین گرفته شده و به معنای پودر نرم می باشد. در فرهنگ لغت آمریکایی پولن به مواد پودر مانندی میگویند که در بساک گیاهان گلدار تولید میشود و به عنوان یک اندام نر در گیاهان نقش تولید مثلی دارد. در بعضی از فرهنگ لغات به صورت هاگهای میکروسکوپی کوچکی در گیاهان تولید کننده دانه تعریف شده است.
گیاهان قدرت حرکت ندارند و مانند سایر موجودات قادر به انتخاب جفت خویش نمیباشند. آنها مقدار زیادی دانه گرده تولید می کنند که از نظر نقش تولید مثلی در گیاهان حائز اهمیت بوده و به عنوان اندام تولید مثلی نر در آنها می باشد. عوامل مختلفی مانند حشرات و باد و در موارد معدودی آب نقش انتقال دانهها به کلاله مادگی را ایفا میکنند. در واقع به این وسیله است که نسل گیاهان تداوم می یابد.
میزان پروتئین دانههای گرده بیش از ۴۰ درصد بوده که در گونههای گیاهی متفاوت است. ترکیبات اسیدهای آمینه به صورت آزاد و یا ترکیب قادر به تامین نیاز غذایی لاروهای زنبورعسل می باشد. جمع آوری دانههای گرده کار بسیار دشواری است ولی زنبورعسل با سرعت و مهارت خاصی آنها را جمع آوری مینماید.
هر زنبور عسل قادر به جمعآوری و حمل پنج میلیون دانه گرده میباشد که عمدتاً در بند اول(پنجه) پاهای سوم بستهبندی شده و به کندو حمل میشوند اما به لحاظ اینکه بدن این حشره مملو از موهای انبوه و منشعب است ، دانههای گرده به این موها نیز میچسبند و راندمان کار گرده افشانی در گیاهان به مقدار زیادی افزایش مییابد و بدین علت زنبورعسل نقش بسیار مهم و چشمگیری در افزایش کمی و کیفی بسیاری از محصولات کشاورزی ایفا مینماید.
به اعتقاد بسیاری از دانشمندان در صورتی که نسل زنبور عسل از روی کره زمین برداشته شود، در عرض کمتر از چند سال کل گیاهان کره زمین نابود شده و هیچ گیاهی در دنیا باقی نمی ماند. البته شاید این موضوع غلو و بزرگ گویی باشد اما نشان از اهمیت بسیار بالای زنبور عسل در عملیات گرده افشانی است.