روماتیسم چیست و چگونه درمان می شود؟

روماتیسم یکی از بیماری های مزمن در دنیای امروز است. متاسفانه راهکار قطعی برای درمان رماتیسم هنوز مشخص نشده و همین موضوع باعث نگرانی بسیاری از افراد مبتلا یا در معرض ابتلا می شود. اگرچه راهکارهای درمان روماتیسم در طب سنتی کم نیستند؛ اما هیچ کدام از این روش ها به عنوان روش قطعی درمان به حساب نمی آیند. شاید بهتر باشد این روش های موجود را دشمن روماتیسم بدانیم که می توانند اثرات روماتیسم را کاهش دهند و بدون عوارض جانبی به جنگ با روماتیسم بپردازند. در این مطلب تلاش شده تا در کنار پاسخ به این سوال که روماتیسم چیست، روش های مختلف درمان آن از روش های موجود در طب نوین تا روش های طب سنتی برای درمان رماتیسم را بیان کنیم.

هنگامی که دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به بدن را شروع می کند، نوعی بیماری در بدن رخ می دهد که به بیماری خودایمنی معروف است. در بیماری خود ایمنی گلبول های سرخ، غده تیروئید، عضلات و مفاصل، عروق خونی، و پوست از اندام ها و بافت هایی هستند که بیش از سایر قسمت های بدن درگیر می شود. روماتیسم یکی از مهمترین و شایع ترین بیماری خود ایمنی است که افراد زیادی به آن مبتلا هستند. این مقاله راهنمای خوبی است، برای کسانی که از روماتیسم رنج می برند و قصد دارند در مورد این بیماری بیشتر بدانند، تا با دانستن علائم روماتیسم و روش های درمان آن آگاهی خود را در این زمینه بالا برده و برای درمان آن بکوشند.

فرقی نمی کند که شما روماتیسم دارید یا یکی از دوستان و عزیزانتان به این بیماری مبتلا شده است، حتی اگر برخی علائم روماتیسم را دارید یا دچار التهاب در مفاصل شده اید یا فکر می کنید در معرض این بیماری خود ایمن هستید، داشتن اطلاعات می تواند به شما کمک کند.

روماتیسم چیست؟

روماتیسم Rheumatism یک بیماری خود ایمنی است که انواع مختلفی دارد. این بیماری ممکن است اندام های مختلفی از بدن را درگیر کند. انواع رماتیسم نیز بر اساس اندامی که درگیر شده است تقسیم بندی می شود. این بیماری نوعی بیماری التهابی است که ممکن است مشکلات و عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. هرچه سریعتر برای کنترل روماتیسم اقدام شود، نتایج بهتر و ملموس تر خواهد بود

برخی از مهمترین و شایع ترین انواع روماتیسم عبارتند از:

• روماتیسم قلبی
• روماتیسم عضلانی
• روماتیسم پوستی
• رماتیسم مفصلی که شایع ترین نوع رماتیسم است

بافت همبند، استخوان ها و مفاصل از جمله ارگان هایی که در روماتیسم بیش از دیگر قسمت های بدن درگیر می شود. با اینکه این بیماری غالبا مفاصل را مبتلا می سازد، اما در برخی موارد چشم، ریه، رگ های خونی، قلب و پوست از قسمت هایی است که ممکن است، بیش از سایر اندام ها در معرض خطر قرار بگیرند.

اگر بخواهیم کمی علمی تر به روماتیسم و علت ابتلا شدن به آن بپردازیم، باید از سیستم دفاعی بدن آغاز کنیم. سیستم دفاعی در حالت عادی در مقابل ویروس ها و حملاتی که به بدن صورت می گیرد، از آن دفاع می کند. برای این کار، این سیستم با تولید موادی به نام پادتن ها یا همان آنتی بادی، به نابودی ویروس های مضر و تخریب کننده می پردازد. اما گاهی ممکن است به دلایل نامشخصی سیستم دفاعی بدن دچار اختلال شده و به جای دفاع در برابر حملات دشمنان خارجی، با تولید آنتی پادتن بر ضد سلول های مفصل و هجوم به سلول های سالم مفاصل و بافت های همبند، به سلول های بدن صدمات شدیدی وارد کند. این حملات منجر به ایجاد بیماری خود ایمنی روماتیسم می شود، که در آن مفاصل با از دست دادن شکل و فرم خود، دیگر قادر به انجام حرکات عادی نیستند. در شرایط حاد، بیمار مبتلا به روماتیسم توانایی حرکتی خود را از دست می دهد.

التهاب مفاصل، ماهیچه ها و بافت هایی که از قسمت های داخلی بدن محافظت می کنند، مهمترین اتفاقی است که هنگام ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی، بیمار را آزار می دهد. شناخت به موقع بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن از مهمترین نکاتی است که افراد مبتلا به رماتیسم باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند. به همین منظور آگاهی از علائم بیماری روماتیسم و روش های درمان آن بسیار ضروری است. به ویژه اگر به دنبال کنترل یا درمان روماتیسم با طب سنتی ایرانی، طب سنتی چینی یا حتی اروپایی هستید، مهمترین نکته، تشخیص به موقع روماتیسم است که می تواند کمک بزرگی برای درمان این بیماری باشد

علائم بیماری روماتیسم

التهاب ماهیچه های بدن در هنگام ابتلا به بیماری روماتیسم، باعث می شود شما به آسانی قادر به حرکت نباشید و توانایی خود در حرکت را در شرایط حاد این بیماری از دست بدهید. هر چند مواردی که ذکر می شود، صد در صد مختص این بیماری نیست، اما علائمی که شایع تر از همه است و به شما هشدار می دهد به بیماری روماتیسم دچار شده اید، شامل موارد زیر است:

1. تنگی نفس

عروق خونی و ماهیچه های قلب از جمله قسمت هایی است که ممکن است در روماتوئید مورد حمله سیستم دفاعی قرار بگیرند. هرچند ممکن است تنگی نفس به خاطر عفونت ریه باشد، اما گاهی این نشانه، از علامت های ظهور روماتیسم است. اگر تنگی نفس دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت این تنگی نفس مشخص شود.

2. خشکی مفاصل

اگر بعد از بیدار شدن از خواب صبحگاهی اندام های بدن مثل دست ها و پا خشک شده باشند و هنگام حرکت درد را احساس کنید، ممکن است به بیماری روماتیسم دچار شده باشید. متاسفانه خشکی مفاصل نیز ممکن است علامتی از بیماری های دیگر باشد. در نتیجه اگر با این عارضه به صورت ادامه دار مواجه هستید، خیلی سریع به پزشک معالج مراجعه کنید.

3. خستگی، تب و کاهش وزن

گاهی خستگی در اثر انجام فعالیت های بیش از حد یا انجام کارها بیش از حد توان فرد است، اما اگر به طور دائم احساس خستگی مفرط می کنید و در انجام کارهای عادی دچار ضعف و بی حالی می شوید یا حتی دائما تب دارید، باید مراقب باشید و در اولین فرصت به یک روموتولوژیست مراجعه کنید. چرا که ممکن است این علائم نشانه های بیماری رماتیسم در شما باشد که هرچه سریعتر باید برای درمان آن اقدام کنید.

4. التهاب در قسمت های مختلف بدن به ویژه مفاصل، پوست و...

التهاب یکی از بارزترین علائم روماتیسم است که مهمترین مشکلات ایجاد شده به واسطه روماتیسم را به وجود می آورد. بسته به اینکه نوع روماتیسم شما چیست، همان منطقه دچار التهاب می شود. به ویژه در ناحیه مفاصل این التهاب ها بیشتر قابل مشاهده است. اگر دچار التهابی در نواحی بیرونی بدن خود شدید، حتما و سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید و شرح وضعیت خود را برای او بیان نمایید. البته برخی از التهاب ها ظاهری نیست و در درون بدن اتفاق می افتد که علامت خاصی ندارد و باید در چکاپ های دوره ای مشخص شود.

سن شیوع روماتیسم

باور عمومی این است که روماتیسم در بین افراد مسن بیشتر رخ می دهد، اما باید بدانید این بیماری ممکن است حتی نوزادان را نیز از بدو تولد درگیر کند. از آنجایی که احتمال می رود یکی از علت های این بیماری، وراثت باشد، تعدادی از کودکان و نوزادان با این بیماری متولد می شوند.

دوره جوانی تا میانسالی شایع ترین سن شروع بیماری های روماتیسمی است، حتی نوجوانان نیز گاهی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما بر خلاف تصور عموم مردم، در افراد بالای ۵۰ یا ۶۰ سال، کمتر شاهد شروع بیماری رماتیسم مفصلی هستیم.

درمان بیماری روماتیسم

برای درمان روماتیسم روش های زیادی از سوی متخصصین ارائه شده است اما باید بدانید هیچ کدام از این روش ها قطعی نیست. در اینجا به برخی از این روش ها که ممکن است تاثیر بهتری از سایر روش های درمانی داشته باشند، اشاره کوتاهی خواهیم کرد.

1. مهار بیماری با دارو
2. جراحی و فیزیوتراپی
3. درمان گیاهی روماتیسم

مهار بیماری با داروهای شیمیایی

قبل از هر درمان شیمیایی و خانگی باید تا حد ممکن از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد، به همین منظور از داروهایی استفاده می شود که مانع پیشروی بیماری و درگیری سایر اندام ها شده و بیمار را از رنج و درد بیشتر می رهاند. برای درمان موقت روماتیسم می توان از داروهایی مثل داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری یا همان DMARDS و داروهای بیولوژیک استفاده کرد.

داروهای ضد روماتیسم

این داروها با سرکوب سیستم ایمنی بدن و از بین بردن مواد شیمیایی مضر ایجاد شده در بدن سیر پیشرفت بیماری را کند و آهسته کرده و مانع بدشکلی ناشی از بیماری روماتیسم و آسیب مفاصل می شوند. مشکل بزرگ این داروها این است که سرکوب سیستم ایمنی عوارض زیادی را به همراه دارد. مهمترین عارضه آن این است که بدن در برابر انواع بیماری غیر مقاوم می شود. به ویژه در مقابل بیماری های ویروسی مثل کرونا یا حتی بیماری های ساده مثل سرماخوردگی نیز ممکن است مقاومت خاصی ایجاد نشود و همین موضوع احتمال بیماری را در فرد افزایش می دهد.

داروهای بیولوژیک

DMARDS جدید یا همان داروهای بیولوژیک با مهندسی ژنتیک تولید شده و سیتوکین ها یا در واقع همان پروتئین هایی که موجب واکنش دستگاه ایمنی می شوند را بلاک می کنند. با اینکه این داروها معمولا در دسته داروهای گرانقیمت قرار می گیرند، اما معمولا پزشکان برای افرادی که تقریبا از داروهای DMARDS ناامید شده اند،این روش را پیشنهاد می کنند. متاسفانه استفاده از این نوع داروها برای تمامی اقشار جامعه امکان پذیر نیست و عموما بیمه های درمانی نیز این داروهای روماتیسم را تحت پوشش خود قرار نداده اند.

داروهای تسکین درد

علاوه بر داروهایی که اثر درمانی دارند و مانع از پیشرفت بیماری می شوند، پزشکان داروهایی نیز برای تسکین درد مبتلایان روماتیسم تجویز می کنند. این داروهای آرام بخش که شامل داروهای ضد سوزش غیر استروئیدی و کورتیزون می شود، عموما به صورت آمپول یا قرص ارائه شده و در کاهش خشکی و سوزش مفاصل موثر است. البته همانطور که می دانید داروهای مسکن ضررهای زیادی برای بدن داند؛ اما به دلیل جلوگیری از درد، چاره ای جز این نیست. مگر اینکه به صورت اصولی و در بلندمدت از داروهای گیاهی برای جلوگیری از درد استفاده شود. در هر صورت در هنگام بروز درد، بهترین راهکار سریع برای رفع درد روماتیسم، داروهای مسکن است.

جراحی و فیزیوتراپی

علاوه بر موارد گفته شده که عموما روشهای شیمیایی برای درمان روماتیسم هستند، روش های دیگری مثل فیزیوتراپی، استفاده از وسیله های کمکی و عمل جراحی نیز ممکن است از سوی برخی پزشکان و متخصصان پیشنهاد شود. این روش ها نیز اثرات قابل توجهی برای کنترل روماتیسم دارند. بسته به میزان پیشرفت بیماری و مشکلاتی که برای بدن ایجاد کرده است، می توان از این روش هااستفاده کرد.

جراحی عموما ریسک بالایی دارد و هنوز علم انقدر پیشرفت نداشته که بتواند به طور قطعی تضمین کند که عمل جراحی باعث درمان روماتیسم می شود. در نتیجه در موارد بسیار خاص از این روش استفاده می شود.

فیزیوتراپی یک روش درمانی محسوب نمی شود. با این حال فیزیوتراپی برای کنترل روماتیسم می تواند گزینه خوبی باشد. به ویژه که فیزیوتنراپی می تواند دردهای ناشی از روماتیسم را تسکین دهد.

درمان بیماری روماتیسم با روش های طبیعی و گیاهی در طب سنتی

روش های درمان خانگی و درمان روماتیسم با گیاهان دارویی از جمله متدهایی است که این روزها طرفداران خاص خود را دارد. هر چند ممکن است درمان روماتیسم با گیاهان دارویی و مواد طبیعی نسبت به متدهای شیمیایی تاثیر بلندمدتی بر روی بیماری هایی شبیه به رماتیسم داشته باشد؛ اما نمی توان از اثرات شگفت انگیز مواد طبیعی بر روماتیسم غافل شد.

در ادامه دو مورد از متداول ترین روش های درمان خانگی که موثرتر از روش های مشابه است به شما معرفی می کنیم.

درمان روماتیسم با عسل

همانطور که می دانید عسل سرشار از خاصیت و یک داروی شفا بخش برای انواع بیماری است. خواص عسل به قدری زیاد است که میتوان از آن به عنوان یک معجزه نام برد. اگر بخواهیم خواص درمانی عسل را بشناسیم، باید طی چند مقاله اختصاصی به طور ویزه به عسل و خواص درمانی آن بپردازیم. در تائید این مطلب فقط کافیست این نکته را در نظر داشته باشیم که عسل جز خوراکی هایی است که حتی در قرآن نیز به خواص شگفت انگیز آن اشاره شده است.

برای درمان روماتیسم با عسل، بیمار مبتلا به روماتیسم در کنار داروهایی شیمیایی می تواند با مصرف روزانه یک قاشق عسل طبیعی که با چند قطره روغن سیاه دانه مخلوط شده، دردهای ناشی از التهاب مفاصل را تسکین دهد.علاوه بر این می توان با ترکیب مقداری موم عسل، سیاه دانه، روغن کافوری و روغن زیتون با یک نسبت مساوی یک معجون شفابخش و موثر برای درمان درد رماتیسم تهیه کرد. برای تاثیر بهتر این ترکیب بهتر است، قبل از خواب این مواد را روی موضع درد مالید و آن را با پارچه ای بست تا در طول شب گرم بماند.

درمان روماتیسم با داروهای گیاهی

درمان روماتیسم با داروهای گیاهی از دیگر روش های خانگی است که می تواند در تسکین درد و بهبود بیماری موثر باشد. برای این کار گیاهان زیادی هستند که می توانید از آنها بهره بگیرید، که ما در این مقاله موثرترین آنها را معرفی می کنیم.

زردچوبه

زردچوبه از ادویه هایی است که در همه خانه های ایرانی یافت می شود و چاشنی اصلی غذاهای ایرانی است، اما خالی از لطف نیست که بدانید این چاشنی خوشمزه علاوه بر طعم بی نظیری که دارد، می تواند در درمان بسیاری از بیماری نیز موثر باشد. روماتیسم هم از جمله بیماری هایی است که می توان برای درمان آن از این گیاه شگفت انگیزاستفاده کرد.

زنجبیل

زنجبیل گیاه خوشبو و خوش طعمی است که در اکثر غذاهای ایرانی به عنوان یک چاشنی معطر، عطر و طعم بینظیری خلق می کند، اما در کنار عطر و بوی بینظیر آن، نباید از خواص معجزه آسای درمانی زنجبیل غافل شد.

برای درمان روماتیسم با گیاهان دارویی، 6 قاشق چای خوری پودر زنجبیل، سه قاشق چای خوری فلفل سیاه و 6 قاشق چای خوری پودر دانه زیره سیاه را با اب ترکیب کنید و روزی سه بار نصف قاشق چایخوری از آن را مصرف کنید تا تاثیر فوق العاده آن در کاهش دردهای مفصلی را حس کنید.

به یاد داشته باشید سلامتی از مهمترین و با ارزش ترین نعمت هایی است که از سوی پروردگارمان به ما اعطا شده است، پس باید با تمام توان در حفظ آن بکوشیم و در پیشگیری از بیماری ها پیشقدم باشیم، تا قبل از مبتلا شدن به انواع بیماری از نعمت سلامتی بهره ببریم.