تغذیه زنبور عسل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید به آن توجه شود. زنبوردار موظف است تا تغذیه لازمه کلنی را تامین کند تا مشکلی از این بابت برای کلنی به وجود نیاید. دلایل تغذیه کلنی و همچنین انواع تغذیه زنبور عسل در ادامه آمده است که می تواند مفید باشد.
زنبوردار باید دانش کافی نسبت به تغذیه زنبور داشته باشد. اگر دانش و تجربه کافی در اختیار زنبوردار نباشد، ممکن است کیفیت عسل پایین بیاید یا آسیب های جدی به کلنی وارد شود که جبران ناپذیر است. در نتیجه زنبوردار ملزم به داشتن چنین اطلاعاتی است.
در این مطلب به صورت خلاصه به نکاتی یرامون تغذیه زنبور پرداخته ایم
چرا کلنی زنبور به تغذیه نیاز دارد؟
قبل از هر چیز باید به این موضوع اشاره شود که تغذیه کلنی های زنبور عسل به دو منظور انجام می گیرد:
- تغذیه جهت تکمیل پروتئین مورد نیاز کلنی
- تغذیه جهت تامین انرژی مورد نیاز جمعیت
زنبوردار باید دقیقا بداند که به چه علتی قصد تغذیه زنبورها را دارد. هر کدام از این دلایل، نیاز به تغذیه مد نظر خود را خواهد داشت. در نتیجه نمی توان به سادگی در مورد تغذیه زنبور نتیجه گیری کرد. ابتدا هدف تغذیه باید مشخص شود و سپس به سراغ نوع تغذیه و زمان تغذیه زنبور عسل برویم.
انواع تغذیه زنبور عسل
برای اینکه بتوانید تغذیه صحیح و اصولی در اختیار کلنی زنبور عسل قرار دهید، بهتر است انواع تغذیه را به خوبی بشناسید. هر کدام از انواع تغذیه ها می تواند در جایگاه خود و در زمان مناسب خود، ضروری باشد. در نتیجه نباید به سادگی از آن عبور کنید. تقریبا سعی کرده ایم لیستی از مهمترین انواع تغذیه زنبور عسل را در ادامه بیاوریم. لیستی ضروری برای تمامی زنبورداران:
تغذیه تحریکی ملکه
تغذیه تحریکی ملکه بعد از برداشت عسل پاییزه و به مدت یک ماه که شهد و گرده گل کمتر به کلنی آورده می شود انجام می گیرد. این تغذیه تحریکی یکی از الزامات برای بسیاری از کلنی ها برای حفظ پویایی و قدرت کلنی است. در صورتی که این نوع تغذیه دیر به کلنی داده شود، مشکلات خاص خود را ایجاد خواهد کرد.
تغذیه زمستانه یا تغذیه پاییزی کلنی های زنبورعسل
این تغذیه بعد از برداشت عسل و آخرین مهاجرت کلنی های زنبور عسل برای زمستان گذرانی بوده و با شربت غلیط ( یک قسمت آب و دو قسمت شکر ) انجام می گیرد. به دلیل نبود جریان شهد و برداشت عسل از کندو، زنبورها هیچ غذایی برای مصرف ندارند. در نتیجه زنبوردار موظف است تا با تغذیه زمستانه، حیات کلنی را حفظ کند. دقت کنید که عسل تولید شده به این روش، عموما تا بهار مصرف می شود و در عسل های برداشتی سال بعد زنبوردار قرار نمی گیرد. پس هیچ تقلبی در تولید عسل و عرضه عسل به بازار نخواهد شد.
عسل تغذیه ای که یکی از انواع عسل ها است که در بازار نیز عرضه می شود. با این حال، تغذیه زمستانه یا تغذیه پاییزه زنبور عسل، ارتباط مشخصی با تولید عسل تغذیه ای ندارد. از این تغذیه برای تاب آوری کلنی در فصل سرد سال استفاده می شود.
تغذیه بهاره کلنی های زنبورعسل
این تغذیه با ورود اولین گرده گل به کلنی های زنبور عسل و تخمریزی ملکه در آخر زمستان و اوایل بهار انجام می گیرد. این نوع تغذیه نیز باید به صورت اصولی انجام شود.
بیشتر در مورد تغذیه زنبور عسل بخوانید:
مواد پروتئینی در تغذیه زنبور عسل – قسمت اول
زنبور عسل و تغذیه آن در اواخر زمستان و اوایل بهار - قسمت اول
تغذیه زنبور عسل با جانشین های گرده
تغذیه جهت تجویز دارو
این نوع تغذیه بیشتر بر ای پیشگیری و درمان بیماری های مختلف زنبورهای عسل بالغ و یا نوزادان به کار می روند و معمولاٌ به صورت مایع، پودر، نوار دودزا و یا تصعیدی هستند. متاسفانه عدم اطلاع از روش صحیح این نوع تغذیه باعث افت کیفیت عسل طبیعی و ورود برخی سموم به عسل می شود. این در حالی است که می توان به سادگی از بروز چنین اشتباه هایی جلوگیری به عمل آورد
با تغذیه مناسب و به هنگام زنبور عسل قطعا شاهد مشکلات کمتری در داخل کلنی خواهیم بود. هرچند زنبوردار باید تمامی نکات را در تغذیه زنبور رعایت کند تا مشکلی در کیفیت عسل به وجود نیاید.
دلایل تغذیه تکمیلی زنبور عسل
تغذیه تکمیلی زنبورهای عسل به دلایل زیر صورت می گیرد:
۱ . تامین کمبود مواد غذایی زنبورها جهت سلامتی، رفتار طبیعی، رشد و نمو آنها.
۲ . آماده کردن کلنی برای بهره برداری کامل از طبیعت درجاهایی که جریان شهد و یا گرده گل کوتاه مدت است.
۳ . رساندن جمعیت کلنی به حد طبیعی و مطلوب برای انجام عمل گرده افشانی به نحو مناسب.
۴ . افزایش جمعیت کلنی ها در زمان هایی که با کمبود شهد و گرده مواجه هستند.
۵ . ازدیاد جمعیت کلنی ها در پائیز و بهار جهت تولید بچه کندوی مصنوعی.
۶ . حمایت از پرورش نوزادان و تداوم تخم ریزی در مواقعی که هوا طوفانی و نامناسب است. در این شرایط زنبورها توان گشت زنی و جمع آوری شهد و گرده را ندارند.
۷ . در موقع تولید ملکه و یا زنبور پاکتی که باید جمعیت کندوها بالا باشد.
۸ . نگهداری کلنی ها و طولانی نمودن فصل پرورش زنبورهای نر جهت جفت گیری با ملکه.
۹ . برای جبران جمعیت کلنی هایی که در سمپاشی گیاهان آسیب دیده اند.
۱۰ . تامین ذخیره غذایی به اندازه کافی برای زمستان گذرانی کلنی ها.
۱۱ . کمک به کلنی های ضعیف یا غارت شده به منظور تقویت و بازسازی آنها.
۱۲ . در مواقعی که مصرف دارو در کندو ضروری است، می توان با مکمل ها مخلوط کرده و در اختیار زنبورهای عسل قرار داد
سخن آخر
آشنایی با تغذیه زنبور عسل یکی از الزامات زنبورداری است. زنبوردار باید به صورت اصولی و علمی به تغذیه زنبور عسل آگاه و مطلع باشد. تنها در این صورت است که می تواند به خوبی از پس زنبورداری در شرایط کنونی برآید. پیچیدگی های زنبورداری به نحوی است که اگر اطلاعات کافی در مورد زنبورداری وجود نداشته باشد، نه تنها ضرر و زیان در زنبورستان به وجود می آید بلکه ممکن است باعث افت کیفیت محصول و عدم موفقیت در فروش محصولات زنبورداری مثل عسل و ژل رویال و گرده گل شود. در نتیجه توجه به تغذیه زنبور عسل توسط زنبوردار باید در کنار بقیه موارد به صورت حرفه ای مورد توجه قرار گیرد.
